Italijanski astronom Galileo Galilei, jedna od najinovativnijih ličnosti u istoriji nauke, napravio je veliki napredak koji će promeniti pogled na kosmos prihvaćen do njegovog vremena. On je 1611. papskom dvoru predstavio svoj prvi teleskop, koji je sam napravio, čime je otvorio novu eru u astronomiji. Međutim, njegov odnos s Crkvom postao je konfliktan zbog otkrića i teorija koje su dovele u pitanje prihvaćene dogme.
Sa ovim teleskopom Galileo je otkrio nebeska tijela koja do sada nisu viđena, kao što su Jupiterovi mjeseci, faze Venere ili nepravilnosti na površini Mjeseca, što je pokazalo da nebesa nisu nepromjenjiva kao što se do tada vjerovalo. Ali ono što je zaista oslobodilo napetost bila je njegova podrška Kopernikanskoj teoriji, koja je tvrdila da Zemlja nije centar svemira, već da se okreće oko Sunca.
Galileo i njegovo otkriće astronomskog teleskopa
Godine 1609. Galileo je napravio svoj prvi teleskop na osnovu opisa instrumenta koji se koristio u Holandiji za posmatranje udaljenih objekata. Iako nije stvorio teleskop, Galileo je bio prvi koji ga je koristio za posmatranje neba i izvođenje naučnih zaključaka. Ovaj izum mu je omogućio da napravi važna astronomska otkrića.
Dana 7. januara 1610. Galileo je prvi put posmatrao Jupiterove mjesece, što je u suprotnosti s geocentričnim modelom da se sva nebeska tijela okreću oko Zemlje. Četiri mjeseca kasnije objavio je svoj rad Sidereus Nuncius (Glasnik zvijezda), gdje je opisao mjesece Jupitera i lunarne kratere, pobijajući tako vjerovanja Aristotelove astronomije.
Prvo upozorenje Crkve 1616
Crkva je već 1616. godine sa sumnjom gledala na Galilejeva otkrića, što je podržavalo i Kopernikov heliocentrični model, prema kojem se Zemlja i planete okreću oko Sunca je pozvan u Rim da se pojavi pred inkvizicijskim sudom.
Iako ovom prilikom nije osuđen, naređeno mu je da odustane od odbrane heliocentrizma. Galileo se složio da ovu teoriju ne predaje javno, iako nikada nije prestao vjerovati u njenu naučnu valjanost i nastavio je svoje istraživanje privatno.
Sukob dostiže vrhunac: 1632. godine Dijalog o dva najveća sistema na svijetu
Godine 1632. Galileo je objavio svoje najpoznatije djelo, Dijalog o dva najveća sistema na svijetu, napisan u obliku razgovora između tri lika: jedan je branio Ptolomejev geocentrični sistem, drugi Kopernikov heliocentrični sistem, a treći je funkcionisao kao nepristrasni posrednik. Iako je Galileo tvrdio da je djelo nepristrasno, lik koji je branio ptolomejski model, po imenu Simplicio, prikazan je kao nesposoban i bez razuma.
Ova knjiga je oslobodila bijes Crkve i 1633. Galileo je ponovo pozvan pred inkviziciju.
Galilejevo suđenje od strane inkvizicije
Na suđenju 1633. Galileo je optužen za jeres, uglavnom zato što je prekršio naredbu da se ne brani heliocentrizam. Iako mu je prijećeno mučenjem, nikada mu nije bio podvrgnut. Konačno, da bi izbjegao oštrije kazne, Galileo je bio primoran da se javno odrekne svojih stavova.
Nakon odricanja, Galileo je rekao da je promrmljao poznatu frazu "Eppur si muove" ("A ipak se kreće"), iako ne postoje istorijski dokazi koji podržavaju ovu tvrdnju. Nakon suđenja, Galileo je osuđen na kućni pritvor, kaznu koju je služio u svojoj vili u Arcetriju, u blizini Firence.
Njegovi poslednji dani i njegovo nasleđe
Tokom poslednjih godina svog života, Galileo je nastavio da piše u kućnom pritvoru. Uprkos sljepoći koja ga je pogodila posljednjih godina, završio je svoj posao Govori i matematičke demonstracije o dvije nove nauke, gdje je razvio temelje moderne fizike.
Umro je 1642. godine, ali je njegova zaostavština kao naučnika nastavila da raste tokom vremena i danas se smatra jednim od osnivača moderne naučne metode.
Papa Ivan Pavao II je 1979. naručio reviziju Galilejevog suđenja, a 1992. godine Crkva je službeno priznala greške koje je napravio u njegovoj osudi.
Galilejev slučaj je vekovima bio izvor kontroverzi i na mnogo načina simbolizuje sukob između nauke i religije. Međutim, tokom godina, i nauka i Crkva su naučile iz ovog incidenta, a danas Vatikan promoviše nauku kroz sopstvenu astronomsku opservatoriju.
Tokom svog života Galileo se suočavao sa brojnim izazovima, ali njegova upornost i ubeđenost u potrazi za istinom promenili su istoriju. Danas je zapamćen kao pionir moderne nauke i ključna ličnost u odnosu religije i nauke.